سیرک ماکسیموس (به ایتالیایی: سیرکوس ماکسیموس Circus Maximus) با ظرفیت 250 هزار نفر در زمان اوجش، بزرگترین استادیوم روم باستان بود که برای هزار سال مسابقات ارابه رانی در آن اجرا می شده است.

مسابقات ارابه رانی یکی از سرگرمی های مورد علاقه رومیان بوده. حتی گفته می شود رومولوس، اولین شاه رم نیز مسابقات ارابه رانی برگزار می کرده است.

تاریخچه سیرک ماکسیموس

پیدایش سیرک ماکسیموس به قرن ششم قبل از میلاد باز می گردد. در آن زمان پنجمین پادشاه روم، پریسکوس، مسیر ارابه رانی را بین تپه پالاتین و اَونتین ساخت و اولین دروازه های دائمی استادیوم در سال 329 پیش از میلاد ساخته شد.

در سال 174 پیش از میلاد دروازه ها بازسازی شدند و 7 تخم مرغ چوبی بزرگ بر روی اسپینا (دیواری که درقسمت مرکزی استادیوم قرار داشت) نصب شدند. این تخم مرغ های چوبی برای شمارش تعداد دورها به کار می رفتند و بعد از اتمام هر دور یکی از تخم مرغ ها را بر می داشتند. در سال 33 قبل از میلاد نیز هفت دلفین برنزی جایگزین تخم مرغ های چوبی شدند.

استادیوم چوبی

در سال 31 قبل از میلاد، وقوع آتش سوزی (اولین مورد از 3 آتش سوزی معروف) باعث تخریب ساختار چوبی استادیوم شد. ولی امپراتور آگوستوس، استادیوم را بازسازی و یک جایگاه ویژه امپراتوری بر روی تپه پالاتین که محل اقامت امپراتور و مشرف به استادیوم بود ساخت.

همچنین یک ابلیسک بزرگ مصری در وسط زمین مسابقه نصب کردند. امروزه این ابلیسک در میدان پوپولو قرار دارد.

دومین آتش سوزی در سال 64 میلادی اتفاق افتاد. شروع آتش سوزی از مغازه های چوبی دور تا دور مسیر ارابه رانی شروع شد و منجر به سوختن بیشتر شهر رم در زمان امپراتوری نرون شد.

استادیوم مرمری

بعد از سومین آتش سوزی، استادیوم ماکسیموس توسط امپراتور تروجان در سال 103 میلادی بازسازی شد. در آن زمان امپراتوری روم در اوج قدرتش بود و استادیوم جدید هم نشان از عظمت و شکوه امپراتوری داشت.

استادیوم جدید این بار از سنگ و در سه طبقه ساخته شد و در تمامی جایگاه تماشگران نیز از سنگ مرمر استفاده شد. استادیوم جدید بیش از 600 متر طول و 150 متر عرض داشت و گنجایش آن حدود 5 برابر کولوسئوم بود.

رویدادهای محبوب

سیرک ماکسیموس به ندرت محل برگزاری مراسم اعدام یا مبارزات گلادیاتوری بود. در عوض، در اکثر اوقات مسابقات ارابه رانی بین ارابه های چهار اسبه در آن برگزار می شد.

مسابقات ارابه رانی به شدت بین مردم رم محبوبیت داشت. رومی ها بسیار متعصب بودند و معمولا طرفدار پر و پا قرص یکی از 4 تیم ارابه ارانی یعنی قرمزها، سفیدها، سبزها و یا آبی ها بودند و بر روی برد تیم محبوبشان شرط بندی می کردند.

گاهی اوقات نیز بین تماشاگران دو تیم درگیری های سختی رخ می داد که حتی منجر به کشته شدن هواداران می شد.

آخرین مسابقه در سیرکوس ماکسیموس

آخرین مسابقه در سیرک ماکسیموس در سال 549 میلادی، حدودا 1000 سال بعد از اولین مسابقه، برگزار شد. در طول قرون وسطی تمامی سنگ های این استادیوم غارت و در ساخت ساختمان های دیگر و همچنین بناهای رنسانسی استفاده شد.

امروزه فقط می توان طرحی از بزرگترین استادیوم روم باستان را در زمینی که تبدیل به چمنزار شده است مشاهده کرد.

ویدئوی شبیه سازی سیرکوس ماکسیموس: